پرتال کلینیک تخصصی دیابت پارسیان
سبد خرید خالی است.

دیابت و استرس

تمام افراد در طول زندگی خود بارها با استرس مواجه می شوند. اما دوره هایی از زندگی وجود دارند که احساس می کنیم در استرس و فشار های عصبی غرق شده ایم. این دوره ها معمولا بسیار سخت و دشوار سپری می شود و می توانند مشکلات زیادی را به وجود بیاورند. استـرس یا فشار روانی به معنی فشار و نیرو است و هر محرکی که در انسان ایجاد تنش کند، محرک استرس زا نامیده می‌شود. هنگام وارد شدن استرس بدن واکنش‌های متفاوتی از خود نشان می‌دهد تا تعادل از دست رفته را مجددا باز گرداند. زمانی که استرس اتفاق می افتد، بدن آماده واکنش به این شرایط می باشد. در این زمان سطح برخی هورمون ها در بدن افزایش می یابد و میزان زیادی انرژیِ، قند و چربی در اختیار سلول ها قرار می گیرد و سلول ها به بدن جهت رهایی از خطر کمک می کنند. در افراد مبتلا به دیابت، این واکنش ها به خوبی انجام نمی شود.

استرس چگونه بر دیابت تاثیر می گذارد؟
برای فهم این مطلب از یک مثال استفاده می کنیم. بعد از انجام برخی اعمال جراحی ( که یک وضعیت استرس زا می باشد) زمان نسبتا زیادی برای بهبودی نیاز است. از طرفی هورمونهای استرس که به صورت کوتاه مدت عمل می کنند مجبورند برای مقابله با این وضعیت، به مدت طولانی بالا باقی بمانند. در نتیجه، این استرس طولانی مدت می تواند سبب افزایش طولانی مدت قند خون شود.

تنش روانی چگونه بر دیابت تاثیر می گذارد؟
تنش روانی چگونه بر دیابت تاثیر می گذارد؟
مراقبت از دیابت، برای بیمار تنش روانی زیادی ایجاد می کند. تنش روانی می تواند فرد را مستعد افسردگی کند. با ظهور عوارض دیابت، فرد احساس درماندگی و ناکامی می کند. این احساسات می توانند بیمار را در معرض ابتلا به اختلالات تغذیه ای قرار دهند. عوارض هیجانی و تنش روانی نقش مهمی در کنترل قند خون در بیماری دیابت دارند. تنش روانی می تواند میزان قند خون بیمار را تغییر دهد. این تغییر از دو طریق اتفاق می افتد. اولاً: بیماران تحت تنش روانی، مراقبت خوبی از خود به عمل نمی آورند. آنها از سلامت تغذیه ای مناسب برخوردار نبوده، کمتر ورزش می کنند. ثانیاً هورمون های تنش روانی می توانند مستقیماً باعث تغییر در سطح قند خون بیمار شوند. برای دیدن تأثیر تنش روانی بر قند خون، می توان قبل از سنجش قند خون خود، میزان تنش روانی ذهنی را با مقیاس ۱ تا ۱۰ برآورد و ثبت کرد و عملاً در طی زمان، ارتباط تنش روانی با قند خون را ارزیابی نمود.

روش های کاهش تنش روانی
۱- ارتباط بیمار با اعضای خانواده، همکاران و گروه دوستان، عامل حیاتی در احساس خوب بودن می باشد و منجر به مدیریت مؤثرتر بیماری می شود. افرادی که به تنهایی زندگی می کنند و فاقد چنین شبکه حمایتی هستند، احساس بدی داشته و نمی توانند بیماری خود را به نحو مؤثری مدیریت نمایند.
۲- اگر قند خون بالا، موجب تنش روانی زیاد می شود، فرد می تواند تنش خود را با داشتن رژیم غذایی مناسب، شرکت در فعالیت های بدنی منظم، خواب کافی و ورزش های آرام سازی کاهش دهد.
۳- استفاده از تکنیک های آرام سازی مؤثر است. روش های مختلفی برای آرام سازی وجود دارند:
الف) تمرین های تنفسی: روی زمین دراز بکشید و عمیق نفس بکشید، در دم و بازدم عمیق عضلات خود را شل کنید. این تمرین را ۵ تا ۲۰ دقیقه در روز انجام دهید.
ب) روش آرام سازی پیشرونده: در این روش شما عضلات خود را منقبض و سپس به طور متوالی شل می کنید.
۴- افکار بد خود را با افکار خوب جایگزین کنید. برای اینکار می توان به شعر، دعا یا مطلبی دیگر فکر کرد.
۵- عضو گروههای حمایتی کمک کننده باشند. دانستن این مطلب که افراد دیگری نیز در موقعیت بیمار هستند به آنها کمک می کند تا کمتر احساس تنهایی نمایند. همچنین می توانند از روش های انطباقی که دیگران بکار برده اند استفاده نمایند. داشتن دوستانی در گروههای حمایتی از بار تنش روانی دیابت کم می کند.
۶- انجام فعالیت های مثبت جدید؛ مثلاً شرکت در برنامه ورزشی یا انجام فعالیت های داوطلبانه ای که در بیمارستان به فرد پیشنهاد می شود.

راهکارهای مقابله با استرس در فرد دیابتی
راهکارهای مقابله با استرس در فرد دیابتی
۱- مدیریت استرس: عوامل تنش زایی را که دایما و روزانه سوهان روح شما شده اند، کنترل و مدیریت کنید.
* لیستی از کارهایی که در روز انجام می دهید تهیه کنید و بعد از انجام هر یک، به عنوان یک موفقیت کوچک، به آن بنگرید و احساس رضایت کنید.
* اشیای ضروری، داروها، انسولین، سرنگ، سوزن، دستگاه کنترل قند و… را در یک محل مشخص، نگهداری کنید و این مکان را عوض نکنید.
* فقط آن کارهایی را انجام دهید که به آنها احتیاج دارید. از پذیرفتن کارها و مسوولیت هایی که به عهده شما نیست، خودداری کنید. هر دعوتی را به هر ضیافت یا مهمانی نپذیرید. سلامت شما، بر هر چیزی ارجح است. این شما هستید که دیابت دارید نه میزبان شما، شما رژیم غذایی دارید نه او. البته فراموش هم نکنید که از موهبت های زندگی هم باید استفاده کنید و از زندگی لذت ببرید اما با برنامه و سنجیده.

۲- همیشه آمادگی خود را برای مقابله با کاهش یا افزایش قند حفظ کنید.
برای بیرون رفتن از منزل برنامه ریزی، پیش بینی و زمان بندی کنید. از شب قبل، برنامه های روز بعد را تنظیم و در صورت لزوم یادداشت کنید. از افت قند خون، پیشگیری، پیش بینی و مراقبت کنید. افت قند خون خطرناک است و به مراتب خطرناک تر از افزایش قند است. برای مقابله با افت قند، میان وعده را فراموش نکنید.

۳- مشورت با دوستان و مشاوره با روانشناس متخصص در زمینه دیابت
مشورت با یک دوست واقعی و مورد اطمینان می تواند شما را در مقابل استرس ها واکسینه کرده و هیجانات و تنش ها را از شما دور ساخته و به شما کمک کند. مشاوره روان شناسی را فراموش نکنید. هر کسی که با روان پزشک یا روان شناس مشاوره می کند، بیمار نیست. از این امر، هراس نداشته باشید. اضطراب، هراس و افسردگی خود را با روان پزشک در میان بگذارید. افسردگی یک عامل فلج کننده است، هم برای شما و هم دیابت شما.

۴- ورزش
به بهداشت بدن شما، کمک کرده و کار قلب و ریه وعروق را تقویت می کند. استرس را برطرف و ذهن شما را آزاد، آرام و فعال می کند (به علت آزاد شدن اندورفین ها). انجام ۳۰ دقیقه ورزش (مثلا پیاده روی)، پنج روز در هفته می تواند تمام اهداف ورزش را محقق کند. ورزش منظم، مدون و برنامه ریزی شده و روزانه قند شما را کنترل کرده و شما را با نشاط می کند.

۵-خواب
این پدیده طبیعی را دست کم نگیرید. اگر خواب کافی و راحت (کمیت و کیفیت) نداشته باشید، تمام واکنش های بدن شما تضعیف شده و به نصف کاهش پیدا می کند. خواب آرام و کافی، انرژی شما را مضاعف، اخلاق شما را خوش و برخورد شما را مناسب و متعادل خواهد کرد. هشت ساعت خواب در شب کافی است. اگر به دلایلی نمی توانید خواب کافی در شب داشته باشید، خواب روزانه (به خصوص بعد از ناهار) حداقل یک ربع را فراموش نکنید.

۶- حرکات آرام سازی
بیمار دیابتی، دایما در معرض استرس است. اگر شما دیابت ندارید و یکبار دچار افت قند شده اید (گرسنگی شدید)، تا حدودی استرس ناشی از هیپوگلایسمی را تجربه کرده اید. تمدد اعصاب (ریلاکسیشن) و سر به جیب تفکر فرو بردن (مدیتیشن)، از راهکارهای مناسب برای مبارزه با استرس هستند. با کارشناسان مربوطه مشورت کنید. از طریق یوگا و تایچی، می توانید با افکار و ذهنیت خودتان ساعت ها خلوت کنید و به آرامش برسید. شل کردن عضلات، تمرین های تنفسی، تمرین های مربوط به عضلات سر و گردن، تداعی افکار مثبت، حمام داغ، تئاتر، سینما، کنسرت موسیقی، شمع های معطر و بسیاری تمهیدات و تدابیر ضداسترس که سرگرم کننده و سالم هم باشد، می تواند شما را در قبال استرس ها قوی تر کند تا شما نیز مانند سایر دیابتی ها یک زندگی لذت بخش و یک عمر طبیعی داشته باشید.

دیدگاه‌های نوشته

*
*