دیابت بارداری و پمپ انسولین
فهرست مقاله
دیابت بارداری و پمپ انسولین
چالش های بارداری
بارداری با وجود دیابت با چالش های مختلفی برای شما و تیم درمانگرتان همراه است. اگر خانم های مبتلا به دیابت دچار عوارض دیابت باشند، این عوارض در طی بارداری بدتر می شوند. به عنوان مثال، اگر شما مبتلا به رتینوپاتی خفیف باشید، این عارضه در طی بارداری پیشرفت می نماید. مشکلات کلیوی بدتر می شوند. زنان دیابتی در طی بارداری در معرض بیشتر خطر افت قندخون شدید قرار دارند، زیرا گلوکز جهت تغذیه جنین از طریق جفت به وی منتقل و مادر با کمبود قند مواجه می شود. بارداری همچنین با کتواسیدوز – شرایط خطرناکی که معمولا با افزایش قندخون مشخص می شود – همراه است. داشتن ارزیابی دقیق قبل از بارداری برای بررسی وضعیت فرد، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. کنترل مناسب قندخون قبل و حین بارداری تا حد زیادی خطر عوارض را برای مادر و جنین کاهش می دهد.
در زمان بارداری خطراتی جنین را نیزتهدید می نماید. اکثر نقایص تولد در نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به دیابت مستقیما مربوط به میزان قندخون مادر در زمان لقاح می باشد. نوزادان مادرانی که کنترل ضعیف قندخون دارند، با نقایص مادرزادی قلبی ، اسکلتی و سیستم عصبی همراه می باشند. سقط خود به خودی یا سقط فراموش شده نیز در کسانی که قندخون بالا دارند بیشتر اتفاق می افتد. سایر مشکلات مانند ماکروزومی ( تولد نوزاد درشت ) ، افت قندخون نوزاد در زمان تولد و سندروم زجر تنفسی نیز در مادرانی که قندخون خود را کنترل نمی کنند، بیشتر اتفاق می افتد.
به این دلیل که اندام های جنین در ۸ هفته اول تولد به سرعت تشکیل می شوند ( در این زمان شما حتی ممکن است متوجه باردار شدن خود نباشید ) کنترل قندخون قبل از بارداری از اهمیت زیادی برخوردار است. خبر خوب اینکه در صورتیکه شما قندخون خود را قبل از لقاح و در طی بارداری در حد مطلوب حفظ نمایید، خطر مشکلات بارداری را به میزان زیادی کاهش خواهید داد.
برنامه ریزی بارداری
با وجود ابتلا به دیابت، برنامه ریزی برای بارداری قبل از لقاح از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. خانم هایی که تمایل به باردار شدن ندارند، باید روش مناسبی جهت جلوگیری از بارداری انتخاب نمایند. اگر شما تمایل دارید طی یک سال آینده باردار شوید، باید با متخصص مامایی جهت بررسی سلامت کلی و توانایی به پایان رساندن یک بارداری سالم مشورت نمایید. مشاوره ژنتیک نیز مفید است. یک آموزش دهنده ی دیابت می تواند به شما به صورت فشرده جهت کمک به درک اثرات بارداری بر دیابت و همچنین کنترل مناسب قندخون درطی بارداری، آموزش دهد. به طور ایده آل شما باید تا حد امکان قندخون خود را سه ماه قبل از بارداری در محدوده ی نرمال و کنترل شده حفظ نمایید. در طی این دوران، باید از یک روش مناسب پیشگیری از بارداری استفاده نمایید.
کنترل قندخون در طی بارداری
بر اساس نوع دیابتی که مبتلا هستید، جهت داشتن یک بارداری سالم، اهداف قندخون مطلوب حائز اهمیت است. اهداف کنترل قندخون پیشنهاد شده توسط انجمن دیابت آمریکا برای خانم های باردار، کمتر از جمعیت عادی مبتلا به دیابت می باشد. همچنین اهداف قندخون بستگی به نوع دستگاه گلوکومتر برای کنترل قندخون دارد. در زمان کنترل قندخون دقت نمایید که دستگاه گلوکومتر میزان قندخون پلاسما یا میزان قند خون کامل را اندازه گیری می نماید.
در ادامه، برخی استراتژی ها برای حفظ قندخون مطلوب قبل و حین بارداری را توضیح می دهیم:
کنترل دیابت توسط یک تیم مجرب:
همکاری با یک تیم مجرب که مهارت کافی در کنترل دیابت و بارداری دارند، حائزاهمیت است. اعضای تیم کنترل دیابت شامل پزشک دیابت، مختصص مامایی وآموزش دهنده ی دیابت می باشد. سایر متخصصین مانند متخصص چشم نیز از دیگر اعضای تیم درمانگر می باشند.
تغذیه:
اگر قصد باردار شدن دارید، با یک کارشناس تغذیه ملاقات نمایید. ارزیابی تغذیه معمولا متمرکز بر نیازهای کالری و کربوئیدرات برای وزن ایده آل و کنترل مطلوب قندخون می باشد. مکمل فولات در کاهش خطر نقایص لوله عصبی، برای تمام خانم های سنین باروری توصیه می شود.
فعالیت بدنی:
انجمن دیابت آمریکا کنترل مداوم قندخون در طی بارداری را توصیه می نماید. زمان های کنترل قندخون حداقل ۸ بار در روز شامل قبل از هر وعده غذایی، یک ساعت بعد از وعده غذایی، در زمان خواب، و یکبار در طی نیمه شب می باشد. تیم کنترل دیابت شما ممکن است برای شما جدول زمانی مخصوص تعیین نمایند.
داروها:
شایع ترین داروی مورد استفاده در طی بارداری، انسولین می باشد. زنان دیابتی نوع یک همیشه به انسولین به عنوان بخشی از برنامه درمانی نیاز دارند. زنان دیابتی نوع دو که داروهای خوراکی مصرف می نمایند، معمولا در طی بارداری انسولین تزریق می نمایند. همراه با دستور پزشک، زنان دیابتی نوع دو که قصد باردار شدن دارند، تزریق انسولین قبل از بارداری برایشان آغاز می شود. استفاده از انسولین به خانم ها اجازه می دهد تا حد امکان قندخون خود را قبل و در طی هفته های اول بارداری در محدوده ی کنترل شده حفظ نمایند.
انواع مختلف انسولین در طی بارداری استفاده می شود . انسولین را می توان با سرنگ ، قلم انسولین یا پمپ انسولین تزریق نمود. در اینجا بحث ما درباره ی استفاده از پمپ انسولین در بارداری می باشد.
درمان دیابت با پمپ انسولین
در طی دهه های اخیر درمان دیابت با پمپ انسولین به میزان چشمگیری در حال افزایش می باشد. در حقیقت، تعداد استفاده کنندگان از پمپ انسولین از ۶۶۰۰ نفر در سال ۱۹۹۰ به ۵۰۰۰۰۰ نفر در سال ۲۰۱۳ افزایش یافته است. رشد تعداد استفاده کنندگان از پمپ مربوط به زنان دیابتی می باشد که از پمپ به عنوان روشی برای کنترل مناسب قندخون جهت یک بارداری سالم استفاده می نمایند.
پمپ انسولین وسیله ای کامپیوتری در اندازه یک دستگاه موبایل می باشد. این دستگاه انسولین کوتاه اثر یا سریع الاثر را از طریق یک لوله پلاستیکی کوچک به بافت چربی ریز پوست تزریق می نماید. پمپ انسولین دو نوع انسولین بازال ( به طور مداوم ) و انسولین بلوس ( همراه با وعده ها و میان وعده های غذایی بر اساس مقدار کربوئیدرات مصرفی ) را به بدن تزریق می نماید.
مزایای استفاده از پمپ انسولین: یکی از مزایای استفاده از پمپ انسولین در طی بارداری توانایی تنظیم مقدارهای خیلی کم انسولین می باشد. بعلاوه، میزان انفوزیون انسولین بازال را می توان هر یک ساعت و یا حتی در صورت نیاز هرنیم ساعت تغییر داد. این خصوصیت پمپ انسولین به ویژه در زمان بارداری حائزاهمیت می باشد.
خطرات: یکی از خطرات استفاده از پمپ این است که اگر انتقال انسولین به هر علتی متوقف شود، به این دلیل که در پمپ از انسولین سریع الاثر استفاده می شود، به سرعت قندخون فرد افزایش می یابد. قندخون بالا همیشه یک نگرانی برای افراد مبتلا به دیابت می باشد، این نگرانی در طی بارداری بیشتر می شود. افت قندخون یکی دیگر از عوارض درمان با انسولین ها از جمله پمپ انسولین می باشد. البته میزان این خطر در استفاده کنندگان از پمپ کمتر است.
* بهبود کنترل قندخون. زمانی که قندخون بالا است، کالری ها ازطریق ادرار دفع می شوند. زمانیکه قندخون در محدوده ی نرمال کنترل شود، کالری ها مجددا جذب شده و از بدن دفع نمی شوند. به همین دلیل قندخون افزایش می یابد.
* انتقال زیاد انسولین، سبب بروز افت قندخون شده و به دنبال آن مصرف کربوئیدرات جهت بالا بردن قندخون افزایش می یابد.
* چون بیمار می داند انسولین بلوس را جهت پوشش وعده های غذایی دارد، با خیال آسوده مقدار زیادی مواد غذایی حاوی کربوئیدرات مصرف می نماید..
پمپ انسولین ابزار خود کنترلی قندخون
توجه دقیق به خود کنترلی قندخون برای خانم های باردار مبتلا به دیابت دارای اهمیت می باشد. افرادی که متمایل به استفاده از پمپ انسولین در طی دوران بارداری هستند، باید با بخش های مختلف پمپ آشنایی کامل داشته باشند.
مصرف مواد غذایی سالم: خوردن مواد غذایی برای دو نفر، بدان معنا نیست که روزانه به میزان دو برابر کالری دریافت نمایید. نیاز به کالری در بارداری از ۲۴۰۰ تا ۲۸۰۰ کالری در روز برای خانم های باردار فعال متغییر می باشد.
به این دلیل که سلامت جنین ارتباط مستقیم با تغذیه مادر دارد، بنابراین باید تا حد امکان مواد مغذی مصرف شود. مصرف مواد غذایی از تمام گروه های غذایی دارای اهمیت می باشد. شمارش کربوئیدرات روش فوق العاده ای برای برنامه ریزی وعده های غذایی در طی دوران بارداری می باشد. کربوئیدرات ها اولین مواد مغذی هستند که بعد از وعده ی غذایی بر سطح قندخون تاثیر می گذارند. پروتئین و چربی با سرعت کمتری برمیزان قندخون تاثیر می گذارند. مصرف مقدار کافی از مواد کربوئیدرات دار به کنترل قندخون در محدوده ی اعداد هدف و به پایان رساندن یک بارداری سالم کمک می نماید. معمولا، ۴۰ تا ۴۵% از کل کالری مصرفی باید از کربوئیدرات ها تامین شود، اگرچه این مقدار به نیازهای غذایی فرد، اولویت های غذایی و سطح قندخون وی بستگی دارد. یک متخصص تغذیه می تواند میزان هدف کربوئیدرات مورد نیاز در وعده ی غذایی و میان وعده ها را بررسی نماید.
آموزش درباره ی منابع مختلف غذایی و چگونگی محاسبه صحیح اندازه ی سهم مواد غذایی مهم است، اما کافی نیست. شما باید درباره ی چگونگی تنظیم میزان انسولین با مقدار کربوئیدراتی که برای خوردن انتخاب می نمایید، آموزش کافی را دریافت نمایید. نسبت کربوئیدرات به انسولین عبارت است از ۱ واحد انسولین سریع الاثر در ازای هر ۱۰ تا ۱۵ گرم کربوئیدرات مصرفی. با این وجود، این نسبت می تواند در طی بارداری متفاوت باشد. در حالی که شما باردار هستید و از پمپ استفاده می نمایید، خود کنترلی قندخون کلید استفاده از شمارش کربوئیدرات به عنوان روش برنامه ریزی غذایی می باشد.
تغییر نیاز به انسولین: تولید طبیعی هورمونها و افزایش وزنی که در طی بارداری حاصل می شود، در مقاومت به انسولین موثر بوده و به همین دلیل نیاز به انسولین در طی بارداری متغییر می باشد. معمولا نیاز به انسولین در طی چند هفته اول بارداری چیزی متفاوت با قبل از لقاح نیست. با این وجود، در اواخر سه ماه اول، به دلیل افزایش حساسیت به انسولین، رشد سریع جنین و کاهش تمایل به خوردن به دلیل بیماری صبحگاهی بارداری، افت قندخون بیشتر اتفاق می افتد. حدود هفته ۱۶ بارداری، به دلیل افزایش مقاومت به انسولین ( به علت افزایش وزن ) و افزایش سطح هورمونها نیاز مادر به انسولین بیشتر می شود. در طی ۶ ماه آخر بارداری، ممکن است میزان انسولین بازال و بلوس هر ۱۰ – ۷ روز نیاز به افزایش داشته باشد.
کنترل قندخون: با وجود پمپ انسولین کنترل قندخون باید ۷ تا ۱۰ مرتبه در روز انجام شود. میزان قندخون ناشتا، قبل از وعده ی غذایی و زمان خواب در ارزیابی نیاز به انفوزیون انسولین بازال کمک می نماید. کنترل قندخون ۱ تا ۲ ساعت بعد از غذا در بررسی مقدار انسولین بلوس موثر می باشد. برخی زنان با پیشرفت بارداری حداقل یکبار در شب به دستشویی می روند و این زمان مناسبی برای کنترل قندخون شبانه می باشد. قندخون بسیار بالا یا بسیار پایین در نیمه شب ممکن است علامتی برای نیاز به تنظیم مقدار انسولین بازال باشد.
بررسی کتون: توصیه می شود خانم های باردار روزانه علاوه بر کنترل قندخون، قبل از مصرف غذا و در زمان بالا بودن قندخون ( قندخون بالای ۲۰۰ میلی گرم بر دسی لیتر ) و یا در زمان بیماری تست کتون را انجام دهند. زمانی که بدن قادر به استفاده ی صحیح از گلوکز نباشد، از چربی ها جهت تامین انرژی استفاده می نماید. نتیجه ی این اتفاق تولید مواد اسیدی به نام کتون در خون می باشد. اگر خون قادر به پاکسازی این مواد اسیدی نباشد، میزان آنها افزایش یافته و حالتی به نام کتواسیدوز بروز می نماید که تهدید کننده ی حیات می باشد. بهترین روش جهت جلوگیری از ایجاد کتون درمان تهاجمی افزایش قندخون می باشد.