کومای هایپراسمولار

سندروم هایپراسمولار بیشتر در افراد دیابتی نوع دو اتفاق می افتد. این سندروم  از عوارض حاد دیابت است و معمولا زمانی اتفاق می افتد که قندخون به عدد ۶۰۰ میلی گرم بر دسی لیتر یا بیشتر برسد. این وضعیت شباهت‌هایی با کتواسیدوز دیابتی داشته با این تفاوت که وجود انسولین مانع ازایجاد کتون‌ها و اسیدوز شدید می‌شود. سندروم هایپراسمولار دیابتی یا کومای دیابتی زمانی اتفاق می افتد که قندخون بسیار بالا رفته و بدن به شدت کم آب می شود. این وضعیت بیشتر در مواقعی که بدن تحت استرس زیاد قرار می گیرد مانند بیماری و عفونت اتفاق می افتد.

در اکثر موارد، در تاریخچه پزشکی این افراد تشنگی و دفع ادرار زیاد هفته ها قبل از تشخیص وجود دارد. دفع ادرار زیاد و قندخون بالا سبب کم آبی می شود. کاهش شدید آب بدن می تواند سبب شوک، کوما و حتی مرگ شود. میزان مرگ در این افراد می تواند بیشتر از ۴۰% باشد.

علت کومای هایپراسمولار دیابتی

برخی عوامل،خطر ابتلا به سندرم هیپراسمولار دیابتی را افزایش می دهند از جمله:

۱- ابتلا به دیابت نوع دو: اگرچه بیماران دیابتی نوع یک نیز به سندرم هیپراسمولار دیابتی مبتلا می شوند ، اما این سندرم بیشتر در افراد دیابتی ( دیابت کنترل نشده ) نوع دو رخ می دهد.

۲- قرار داشتن در سنین میانسالی یا سالمندی: سندروم هایپراسمولار اغلب در افراد مسن به دلیل کاهش احساس تشنگی و به دنبال آن کم آبی دیده می شود.

۳- ابتلا به سایر بیماری های مزمن: در صورت وجود بیماری های مزمن مانند نارسایی احتقانی قلب یا بیماری کلیوی، خطر ابتلا به سندرم هیپراسمولار دیابتی افزایش می یابد.

۴- ابتلا به عفونت: ابتلا به یک بیماری مانند پنومونی یا یک بیماری ویروسی می تواند منجر به افزایش قندخون و خطر سندرم هیپراسمولار دیابتی گردد.

۵- مصرف برخی داروها: برخی داروها مانند کورتیکواستروئیدها (پردنیزون)، دیورتیک ها (هیدروکلروتیازید و کلرتالیدون) و داروی ضد صرع فنی توئین (دیلانتین) می توانند خطر ابتلای به سندرم هیپراسمولار دیابتی را افزایش دهند.

علایم هشدار دهنده کومای هایپراسمولار دیابتی

علایم کومای دیابتی عبارتند از:

سندروم هایپراسمولار دیابتی ممکن است چند روز یا حتی چندین هفته طول بکشد. به علایم و نشانه های احتمالی این سندروم توجه نمایید.

. قندخون بالا – خشکی دهان – پوست خشک و گرم بدون تعریق – تشنگی زیاد – افزایش ادرار – تب بالا – ضعف – سردرد – ناآرامی – ناتوانی در صحبت کردن – مشکلات بینایی – توهم – خواب آلودگی – تشنج – کوما

کنترل مناسب روز به روز دیابت شما می تواند به پیشگیری از سندرم هیپراسمولار دیابتی کمک نماید. توصیه های زیر را به خاطر بسپارید.

* آگاهی از علایم قند خون بالا. از علایم هشدار دهنده قند خون بالا آگاه باشید. همچنین از موقعیت هایی که می تواند شما را در معرض خطر سندرم هیپراسمولار دیابتی قرار دهد مانند بیماری ها آگاهی داشته باشید.

* پیگیری برنامه درمانی. مصرف وعده ها و میان وعده های منظم می تواند به ثابت ماندن قند خون کمک کند.

* کنترل منظم قند خون. پایش منظم قند خون می تواند شما را آگاه نماید که قند خونتان در محدوده طبیعی قرار دارد یا خیر.

* مصرف داروها طبق دستور پزشک. اگر به دفعات افزایش قندخون دارید به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است نیاز باشد که پزشکتان مقدار یا زمان مصرف داروهای شما را تغییر دهد.

* ورزش منظم. فعالیت بدنی منظم می تواند مانع افزایش قند خون گردد. پیش از شروع هر نوع برنامه ورزشی، با پزشک مشورت نمایید، اما برای اغلب افراد دیابتی، انجام ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط در هفته یا حدود ۳۰ دقیقه در روز توصیه می شود.

* آشنایی اطرافیان با علایم افزایش قندخون. به همسر یا سایر نزدیکان خود آموزش دهید تا قادر به تشخیص علایم و نشانه های اولیه قند خون بالا باشند و در صورت بیهوش شدن شما با اورژانس تماس بگیرند.

* تزریق به موقع واکسن ها. حتما واکسن آنفلوانزا را سالانه تزریق نمایید و از پزشک خود سؤال کنید تا در صورت نیاز واکسن پنومونی را نیز دریافت کنید که از بدن شما در برابر برخی از اشکال پنومونی محافظت می کند.

درمان

درمان های اورژانسی می تواند در مدت چند ساعت منجر به بهبودی بیمار مبتلا به سندرم هیپراسمولار دیابتی گردد. درمان های متداول شامل موارد زیر هستند:

۱- مایعات داخل وریدی

۲- انسولین به منظور کاهش سطح قند خون

۳- احتمالاً جایگزینی سدیم، پتاسیم و فسفر برای کمک به اصلاح عملکرد سلول ها

منبع : www.webmd.com