کتواسیدوز دیابتی ( DKA )
کتواسیدوز دیابتی ( DKA ) مشکلی جدی و مهم در افراد دیابتی است که طی آن ماده شیمیایی به نام کتون در خون ساخته می شود. به طور طبیعی بدن قند را به عنوان منبع انرژی می شکند اما در افراد دیابتی ( دیابت کنترل نشده ) بدن قادر به استفاده از قند نیست. وقتی بدن نتواند از قند استفاده کند چربی را به عنوان منبع انرژی می سوزاند. سوزاندن چربی سبب تولید کتون می شود. وجود کتون در خون وضعیتی خطرناک است و می تواند تهدید کننده زندگی باشد. کتواسیدوز قابل درمان و پیشگیری است.
از شایع ترین موارد بروز کتواسیدوز دیابتی زمانی است که میزان انسولین موجود در بدن کافی نیست به عنوان مثال هنگامی که شرایطی برای بدن به وجود آید که نیاز به انسولین افزایش یابد. بنابراین کتواسیدوز دیابتی می تواند اولین تظاهر بالینی در افراد دیابتی نوع یک باشد. زیرا در دیابت نوع یک بدن قادر به تولید انسولین نمی باشد. از سایر موارد بروز کتواسیدوز( DKA ) میتوان به هر نوع استرس وارد شده به بدن اشاره نمود مثل سکته مغزی، سکته قلبی، بعضی داروها، حاملگی، استرس روحی
احتمال وقوع کتواسیدوز در دیابت نوع دو نیز وجود دارد ، اما میزان شیوع آن نادر است. در عوض، در دیابت نوع دو خصوصا با افزایش سن، احتمال بروز وضعیتی با برخی علایم مشابه کتواسیدوز به نام HHNS ( سندروم هایپراسمولار) بیشتر است.
علایم هشداردهنده کتواسیدوز دیابتی
در صورتیکه قندخون بیشتر از ۲۴۰ میلی گرم بر دسی لیتر می باشد یا علایم قندخون بالا مثل خشکی دهان ، تشنگی زیاد یا رنگ پریدگی شدید وجود دارد ادرار باید از نظر وجود کتون بررسی شود. برای این کار میتوان از نوار تست کتون ادرار استفاده نمود. برخی دستگاه های کنترل قندخون قابلیت اندازه گیری کتون خون را دارند. در صورت وجود کتون در ادرار باید قندخون را پایین آورده و سپس ۳۰ دقیقه بعد مجددا سطح کتون اندازه گیری شود.
اگر میزان کتون در ادرار بالاست و یا هر کدام از علایم زیر وجود دارد سریعا با پزشک تماس بگیرید:
شکم درد. تنفس با بوی میوه پلاسیده . خستگی زیاد و گیجی. تنگی نفس، خواب آلودگی که ممکن است در موارد شدید منجر به کوما شود.
پیشگیری از کتواسیدوز دیابتی
میتوان با انجام اقداماتی احتمال وقوع کتواسیدوز دیابتی را کاهش داد:
۱-مصرف مایعات به حد کافی
۲-مصرف داروها طبق دستور پزشک
۳-پیروی دقیق از برنامه وعده غذایی
۴-داشتن برنامه منظم فعالیت بدنی
۵-کنترل منظم قندخون
درمان کتواسیدوز دیابتی
کتو اسیدوز دیابتی در بیمارستان درمان می شود. اقدامات انجام شده در بیمارستان عبارتند از:
۱- تامین مایعات و الکترولیت: بیمار مبتلا به کتواسیدوز دیابتی مقدار زیادی مایع و الکترولیت (عناصری مثل سدیم و پتاسیم که این مواد باعث می شود سلول به خوبی کار کند)را از دست می دهد. مایعات و الکترولیت های از دست رفته می بایست مجددا جایگزین شود.
۲-تزریق انسولین: کتواسیدوز دیابتی زمانی رخ می دهد که میزان انسولین موجود کافی نیست. وقتی بدن انسولین کافی دارد می تواند از قند به عنوان سوخت استفاده کند و نیاز به شکستن چربی ندارد. بنابراین پزشک جهت درمان کتواسیدوز تغییراتی در میزان تزریق انسولین ایجاد می نماید.
* اگر قندخون شما در بیشتر موارد خارج از محدوده اعداد نرمال می باشد حتما با پزشک خود در این باره مشورت نمایید.
منبع: www.webmd.com